سخن گفتن از افکار و اندیشه های امام خمینی (ره) به عنوان یک دانشمند و عارف برجسته در عرصه سیاست و مبارزه، بدون شناخت بنیان های فکری ایشان میسر نیست چرا که ایشان در عصری که ورود به میدان های سیاست، دور شدن از اسلام به شمار می آمد و سیاست، حیله و فریب تلقی می شد، اعلام کرد که اسلام با سیاست پیوندی ناگسستنی دارد.
براستی رازهای موفقیت حضرت امام خمینی (ره) در چیست؟
امام خمینی (ره) بزرگمردی بود که با درکی واقع بینانه از روابط پیچیده انسان معاصر، مسائل اساسی زندگی بشر را مورد توجه قرار داد و با شخصیت عظیم و خردمندانه خود، حصار ترس و خودباختگی را شکست تا ملتی را از بند ستم و دیکتاتوری برهاند و با رهبری و شجاعت کم نظیر خویش ملت ایران را به آزادی و سربلندی رساند.
او رهبر، معلم و پایه گذار انقلاب اسلامی است که پدیده مهم عصر ما نامیده شده است درخشش او در این انقلاب تا آنجاست که به تعبیر رهبر انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله خامنه ای، انقلاب اسلامی بی نام خمینی در هیچ کجای جهان شناخته شده نیست.
نیکوست که سخن کوتاه کنیم و امام را از نگاه یار نزدیک ایشان بشناسیم و با رازهای موفقیت و ویژگی های مکتب سیاسی آن بزرگوار از نگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی آشنا شویم.

رازهای موفقیت امام از نگاه رهبری 
حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اولین راز موفقیت امام را ارتباط ایشان با خدای یگانه می¬دانند؛ «امام خمینی بدین خاطر توانست این حرکت عظیم را در دنیا بوجود آورد، که با خدا ارتباط داشت و دراین راه ملاحظه هیچ چیزی را نمی کرد. امروز که او درمیان ما نیست، سیل اعترافها و تعریفها سرازیر شده و همه دنیا به اقدام عظیم او که اقیانوس انسانها را به حرکت درآورد، معترفند. به اعتقاد من، اخلاص و توجه و اتصال به خدا مهمترین رمز موفقیت او بود. ایشان توانست معنای «ایاک نستعین» - فقط از تو یاری می خواهیم - را در عمل خود مجسم کند. وقتی یک انسان، خود را به اقیانوس بی پایان وصل می کند، دیگر هیچ عاملی وجود ندارد که بتواند بر او فائق آید.»1
حضرت آیت الله خامنه ای، علت اقتدار و ماندگاری مردان الهی را ارتباط با خدا و کار برای خدا می دانند و می فرمایند:« راز قدرت معنوی و رمز «عظمت و نفوذ» رو به افزایش امام خمینی (ره) این است که آن شخصیت بزرگ در همه کارها فقط خدا را دید و در راه او مجاهدت کرد و خدا نیز همانگونه که در قرآن وعده داده است همیشه با او بود.…علت آرامش خاطر و تزلزل ناپذیری امام در همه لحظات به ویژه مقاطع سخت و حساس کشور و حتی در لحظه عروج به سوی پروردگار همین ارتباط و اتصال با خدا بود.»2
رهبر انقلاب اسلامی در تشریح عوامل توفیقات امام خمینی، ایمان کامل به نصرت الهی را مهمترین عامل برمی شمارند و می فرمایند: بر اساس یک حقیقت قرآنی هرکس خداوند را یاری کند خداوند در مقیاسی عظیم او را نصرت می کند و امام با ایمان کامل به این قانون الهی، با تلاش بی وقفه برای تحقق دین خدا یعنی آباد کردن دنیا و آخرت ملت ایران، به نصرت خدا برخاست و پروردگار نیز متقابلاً، امام را به حرکتی معجزه‌آسا و استقرار نظامی مبتنی بر اسلام نصرت بخشید.»3
رهبر معظم انقلاب اسلامی، یکی دیگر از رازهای موفقیت حضرت امام خمینی (ره) را «مردمی بودن ایشان می دانند که از «اصل اسلام» نشأت می گیرد. 
مقام معظم رهبری در این خصوص می فرمایند: « امام وارد صحنه شد، وسط میدان آمد، میان مردم بود، با مردم حرف زد، اصول خود را براى مردم تبیین کرد و آنها را به ایمان روشن‏بینانه و آگاهانه‏اى مثل ایمان خود رساند؛ آن‏گاه ایمان و انگیزه مردم و تعالیم اسلام، معرکه را به سود حقّ و حقیقت تمام کرد. دیگران نمى‏توانستند و نتوانستند این مرحله دشوار را پیش ببرند؛ اما امام توانست. ملت ایران به این اصول اعتقاد پیدا کرد، ایمان آورد و در راه آن به مجاهدت پرداخت. نتیجه این شد که اوّلاً نظام اسلامى على‏رغم همه کارشکنیها و دشمنیها به پیروزى رسید و روزبه‏روز تا امروز ریشه‏دارتر شد و ثانیاً فکر تحقّق و حیات دوباره اسلام و نجات امّت اسلامى از ظلم و استکبار قدرتهاى مستکبر، در مرزهاى این کشور محدود نماند.»4
« محور همه اصول و قواعد کار امام بزرگوار ما در دو چیز خلاصه مى‏شد: اسلام و مردم. اعتقاد به مردم را هم امام بزرگوار ما از اسلام گرفت. اسلام است که روى حقّ ملتها، اهمیت رأى ملتها و تأثیر جهاد و حضور آنها تأکید مى‏کند؛ لذا امام بزرگوار محور کار را اسلام و مردم قرار داد؛ عظمت اسلام، عظمت مردم؛ اقتدار اسلام، اقتدار مردم؛ شکست‏ناپذیرى اسلام، شکست‏ناپذیرى مردم.»5 
مقام معظم رهبری، «مکتب سیاسی امام» را یکی دیگر از عوامل توفیق بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی می دانند و می فرمایند:« یکی دیگر از تعیین کننده ترین رازهای موفقیت امام، در مکتبی است که عرضه کرد و توانست آن را بصورت یک نظام دربرابر دید مردم جهان قرار دهد. مکتب سیاسی ای که امام مطرح کرد، برای بشریت و برای دنیا حرف تازه دارد و راه نو پیشنهاد می کند. در مکتب سیاسی امام، معنویت و سیاست درهم تنیده است. امام خود نیز سیاست و معنویت ، سیاست و اخلاق و سیاست و عرفان را با هم داشت. شاخص دیگر مکتب امام، اعتقاد راسخ و صادقانه به نقش مردم است. ازنظر امام، هویت انسانی، هم ارزشمند و دارای کرامت است و هم قدرتمنند و کارساز/ به همین دلیل آراء و نظرات مردم باید در اداره سرنوشت بشر و جامعه، نقش اساسی ایفا کند .... »6

ویژگی های مکتب سیاسی امام از نگاه رهبری 
چنان که گفتیم مقام معظم رهبری یکی از رازهای موفقیت حضرت امام خمینی (ره) را مکتب سیاسی ایشان می دانند. پس چه نیکوست که با مکتب سیاسی امام راحل از نگاه یار نزدیک ایشان آشنا شویم. 
1- پیوند سیاست با معنویت
رهبر معظم انقلاب اسلامی شاخص هایی را برای مکتب سیاسی بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی بر می شمارند که اولین شاخص «پیوند سیاست با معنویت» در مکتب سیاسی امام است. 
مقام معظم رهبری در این خصوص می فرمایند: 
« مکتب سیاسی امام دارای شاخصهایی است. من امروز چند خط از خطوط برجسته‏ی این مکتب را در این‏جا بیان می‏کنم. یکی از این خطوط این است که در مکتب سیاسی امام، معنویت با سیاست در هم تنیده است. در مکتب سیاسی امام، معنویت از سیاست جدا نیست؛ سیاست و عرفان، سیاست و اخلاق. امام که تجسم مکتب سیاسی خود بود، سیاست و معنویت را با هم داشت و همین را دنبال می‏کرد؛ حتّی در مبارزات سیاسی، کانون اصلی در رفتار امام، معنویت او بود. همه‏ی رفتارها و همه‏ی مواضع امام حول محور خدا و معنویت دور می‏زد. … حرف نوی مکتب سیاسی امام بزرگوار ما برای دنیا این است که در همه‏ی ارکان برنامه‏ریزی‏های یک قدرت سیاسی، سیاست با معنویت، و قدرت با اخلاق همراه شود و اصول اخلاقی مورد مراعات قرار گیرد. شاخص اول از شاخصهای اساسی مکتب سیاسی امام این است.»7
2- اعتقاد راسخ و صادقانه به نقش مردم 
دومین شاخص مکتب سیاسی حضرت امام از نگاه مقام معظم رهبری، «اعتقاد راسخ و صادقانه به نقش مردم» است؛ 
« شاخص دوم، اعتقاد راسخ و صادقانه به نقش مردم است؛ هم کرامت انسان، هم تعیین‏کننده بودن اراده‏ی انسان. در مکتب سیاسی امام، هویت انسانی، هم ارزشمند و دارای کرامت است، هم قدرتمند و کارساز است. نتیجه‏ی ارزشمندی و کرامت داشتن این است که در اداره‏ی سرنوشت بشر و یک جامعه، آراء مردم باید نقش اساسی ایفا کند. لذا مردم‏سالاری در مکتب سیاسی امام بزرگوار ما - که از متن اسلام گرفته شده است - مردم‏سالاری حقیقی است؛ مثل مردم‏سالاری امریکایی و امثال آن، شعار و فریب و اغواگری ذهنهای مردم نیست. … در مکتب سیاسی امام رأی مردم به معنای واقعی کلمه تأثیر می‏گذارد و تعیین کننده است. این، کرامت و ارزشمندی رأی مردم است. از طرف دیگر امام با اتکاء به قدرت رأی مردم معتقد بود که با اراده‏ی پولادین مردم می‏شود در مقابل همه‏ی قدرتهای متجاوز جهانی ایستاد؛ و ایستاد. در مکتب سیاسی امام، مردم‏سالاری از متن دین برخاسته است؛ از «امرهم شوری بینهم» برخاسته است؛ از «هو الّذی ایّدک بنصره و بالمؤمنین» برخاسته است. ما این را از کسی وام نگرفته‏ایم.»8 
3- نگاه بین المللی و جهانی 
 رهبر معظم انقلاب ویژگی دیگر مکتب امام را، نگاه بین المللی و جهانی آن ذکر می کنند؛ 
« شاخص سوم از شاخصهای مکتب سیاسی امام، نگاه بین‏المللی و جهانی این مکتب است. مخاطب امام در سخن و ایده‏ی سیاسی خود، بشریت است؛ نه فقط ملت ایران. ملت ایران این پیام را به گوش جان شنید، پایش ایستاد، برایش مبارزه کرد و توانست عزت و استقلال خود را به‏دست آورد؛ اما مخاطب این پیام، همه‏ی بشریت است. … مکتب سیاسی اسلام فکر درست و سخن نوی خود را با تبیین در فضای ذهن بشریت رها می‏کند و مثل نسیم بهاری و عطر گلها در همه‏جا می‏پیچد.»
مقام معظم رهبری در ادامه تصریح می کنند:«مخاطب امام در سخن و ایده سیاسی اش فقط ملت ایران نبود، بلکه او بشریت را مخاطب پیام خود قرار می داد. پاسداری از فرهنگ و موازین انسانی و همچنین عدالت اجتماعی، از مهمترین و اصلی ترین خطوط مکتب سیاسی امام خمینی است. مجموع این عوامل، موجب موفقیت امام در دستیابی به اهدافش شد و محبت او را در قلبها نشاند. امام خمینی (ره) این نکته را به مردم یادآور شد که اسلام دلها را جذب و جمع می کند و نیرویی عظیم و شکست ناپذیر بوجود می آورد.»9 
4- پاسداری از ارزشها 
یار نزدیک امام، دیگر ویژگی مکتب سیاسی آن بزرگوار را «پاسداری از ارزشها» می دانند؛ 
« شاخص مهم دیگر مکتب سیاسی امام بزرگوار ما پاسداری از ارزشهاست، که مظهر آن را امام بزرگوار در تبیین مسأله‏ی ولایت‏فقیه روشن کردند. … پاسداری و دیده‏بانی حرکت کلی نظام به سمت هدفهای آرمانی و عالی‏اش، مهمترین و اساسی‏ترین نقش ولایت‏فقیه است. امام بزرگوار این نقش را از متن فقه سیاسی اسلام و از متن دین فهمید و استنباط کرد.… ضابطه‏های رهبری و ولایت‏فقیه، طبق مکتب سیاسی امام بزرگوار ما، ضابطه‏های دینی است؛ مثل ضابطه‏ی کشورهای سرمایه‏داری، وابستگی به فلان جناح قدرتمند و ثروتمند نیست. … در مکتب سیاسی اسلام، ضابطه، اینها نیست؛ ضابطه، ضابطه‏ی معنوی است. ضابطه عبارت است از علم، تقوا و درایت. علم، آگاهی می‏آورد؛ تقوا، شجاعت می‏آورد؛ درایت، مصالح کشور و ملت را تأمین می‏کند؛ اینها ضابطه‏های اصلی است برطبق مکتب سیاسی اسلام.» 10
5- عدالت اجتماعی 
رهبر معظم انقلاب اسلامی «عدالت اجتماعی» را دیگر ویژگی مکتب سیاسی حضرت امام خمینی (ره) می دانند؛ 
« آخرین نکته‏یی که به‏عنوان شاخصه‏ی مکتب سیاسی امام عرض می‏کنم، مسأله‏ی عدالت اجتماعی است. عدالت اجتماعی یکی از مهمترین و اصلی‏ترین خطوط در مکتب سیاسی امام بزرگوار ماست. در همه‏ی برنامه‏های حکومت - در قانونگذاری، در اجرا، در قضا - باید عدالت اجتماعی و پُر کردن شکافهای طبقاتی، مورد نظر و هدف باشد. این‏که ما بگوییم کشور را ثروتمند می‏کنیم - یعنی تولید ناخالص ملی را بالا می‏بریم - اما ثروتها در گوشه‏یی به نفع یک عده انبار شود و عده‏ی کثیری هم از مردم دستشان خالی باشد، با مکتب سیاسی امام نمی‏سازد. پُر کردن شکاف اقتصادی در بین مردم و رفع تبعیض در استفاده‏ی از منابع گوناگون ملی در میان طبقات مردم، مهمترین و سخت‏ترین مسؤولیت ماست. همه‏ی برنامه‏ریزان، قانونگذاران، مجریان و همه‏ی کسانی که در دستگاه‏های گوناگون مشغول کار هستند، باید این را مورد توجه قرار دهند و یکی از مهمترین شاخصهای حرکتِ خود به‏حساب آورند.»11 
خصوصیات بارز امام از نگاه رهبری 
رهبر معظم انقلاب اسلامی «صبر» و «یقین» را از جمله خصوصیات بارز حضرت امام خمینی (ره) می دانند و می فرمایند:
« خدای متعال در سوره سجده، می فرماید کسانی که دو خصوصیت صبر و یقین را در خود بوجود آورند، به این موهبت بزرگ دست می یابند که خدای متعال زمام هدایت مجموعه های انسانی را به آنها می سپارد... امام راحل ما این تجدید کننده حیات اسلام درمیان ملتها، از این دو خصوصیت (صبر و یقین) برخوردار بود . او امید مستضعفان بود که به مسلمانان قوت و شوکت و به جهان اسلام نیرو و حرکت بخشید. باورهای شرک آلود را زدود و به همه فهماند که انسان کامل شدن و علی وار زیستن، افسانه نیست. او در ملتها این باور را ایجاد کرد که قوی شدن و گسستن از بند اسارت و ایستادگی دربرابر سلطه گران ممکن است.» 12
یاز نزدیک امام و تداوم بخش راه ایشان صفات دیگر آن بزرگوار را این گونه بیان می دارند: 
« آن بزرگوار، قوت ایمان را با عمل صالح ، شجاعت اخلاقی را با دوراندیشی و حکمت، صراحت بیان را با صدق و متانت، صفای معنوی را با هوشمندی و کیاست، ابهت و صلابت رهبری را با عطوفت، و سایر خصلتهایی را که مجموعه آن درطول سالها بندرت ممکن است در انسان بزرگی جمع شود، همه را با هم داشت ... حقیقتاً برای انسان بی نظیری مثل امام عزیز ، جا دارد که هوشمندترین ذهنها و صاف ترین دلها و جانها از احساس تعظیم و تکریم نسبت به او سرشار شوند. فرق است میان شخصیتی که بخاطر مقام و سمت ظاهریش مورد احترام واقع شود، با کسی که شخصیت و عظمت وجودیش، هر انسان هوشمندی را به تعظیم و تکریم وادار می کند. امام عزیز ما از این نوع انسانها بود.»13 
 « از روز اوّل تا روزهاى آخر عمر، امام بزرگوار روى قشرهاى مستضعف، پابرهنه‏ها و محرومان تکیه کرد. بارها و بارها در آغاز تشکیل نظام اسلامى و در طول ده سال عمر با برکتش در مقام رهبرى نظام اسلامى، به مسؤولان و به همه ما تأکید کرد که باید رعایت حال ضعفا را بکنید؛ شما مرهون طبقه پابرهنه این کشورید. عزیزان من؛ ملت بزرگ ایران! هر جا و در هر موردى ما به این توصیه امام توجّه نمودیم و در برنامه‏ریزیها، قانونگذاریها، اجرا و عزل و نصبها، به این نصیحت عمل کردیم، پیروزى نصیب ما شد.»14 
مهمترین کاری که امام برای اسلام انجام داد
رهبر معظم انقلاب اسلامی، مهمترین کار حضرت امام خمینی (ره) را «احیای اسلام» در سطح دنیا می دانند و می فرمایند: 
« مهمترین کارى که امام بزرگوار ما در سطح دنیاى اسلام انجام داد، این بود که ابعاد سیاسى و اجتماعى اسلام را احیاء کرد. … امام حقایق فراموش‏شده اسلام را احیاء کرد؛ عدالتخواهى اسلام را سرِ دست بلند کرد؛ ضدّیت اسلام را با تبعیض و اختلاف طبقاتى و اشرافیتها علنى کرد.»15  
مهمترین کاری که امام برای مردم انجام داد
مقام معظم رهبری مهمترین کار امام راحل درباره مردم را تبیین مفهوم «مردم سالاری» می دانند و می فرمایند: 
« در مورد مردم، مهمترین کارى که امام کرد، این بود که مفهوم مردم‏سالارى را از چیزى‏که طرّاحان دمکراسى غربى و عوامل آنها در صحنه‏هاى عملى مى‏خواستند نشان دهند، به‏کلّى دور کرد. سعى آنها این بود که این‏طور القاء کنند که مردم‏سالارى با دین سالارى و دیندارى سازگار نیست. امام این مفهوم باطل را زایل کرد و مردم‏سالارى دینى - یعنى همان جمهورى اسلامى - را در دنیا مطرح نمود. او به زبان هم اکتفا نکرد؛ صرفاً استدلال فکرى هم نکرد؛ عملاً این را نشان داد.» 16
پاورقی ها: 
1تا 2 – بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در مراسم هفدهمین سالگرد ارتحال معمار بزرگ انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) (1385/03/14)
3- بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در مراسم هیجدهمین سالگرد ارتحال معمار بزرگ انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) (14/3/1386) 
4تا5 - بیانات رهبر معظم انقلاب در اجتماع مردم در حرم مطهر امام خمینی (ره) (1382/03/14)
 6- بیانات رهبر معظم انقلاب در مراسم پانزدهمین سالگرد ارتحال امام خمینی قدس سره (1383/03/14)
7-11 بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى‏در مراسم پانزدهمین سالگرد ارتحال امام خمینى(ره) (1383/03/14)
12تا 16- بیانات معظم له‏ در چهاردهمین سالگرد رحلت بنیانگذار جمهورى اسلامى ایران حضرت امام خمینى(ره) (1382/03/14) 

نوشته شده در چهارشنبه 89/3/26ساعت 12:27 عصر توسط حمیده بالایی نظرات ( ) |